Psikoloji Nedir ? Ne Değildir? Psikoloji, insanın zihinsel süreçlerini ve insanın başvurduğu davranışları bilimsel ve sistematik şekilde inceleyen bilimdir.
Psikolojinin Tanımı ve Rolü
Psikoloji bilimi ile ilgilenen ilk araştırmacılar insan zihninin gözlemlemenin imkansız olduğunu düşünmüşler. Ayrıca insan psikolojisi anlamak için çıktıkları yolda bunalmışlardır. Zamanla psikoloji üzerine yapılan çalışmalar ile birlikte psikolojinin tanımı “gözlenmesi mümkün olan davranışların bilimsel olarak incelenmesi” şeklinde düzenlenmiştir. John Watson gibi ilk psikologlara göre diğer doğa bilimlerinde de kullanılan deneysel yöntemlerin kullanımı sayesinde psikoloji bilimsellik kazanmaktadır. (Psikoloji Nedir)
Psikoloji genel olarak şu olgular ile olgularla ilgilenmektedir.
- Duygular
- Algı
- Kişilik
- Dikkat
- Kişiler arası ilişkiler
- Davranışlar
- İletişim kurma becerileri
- Eğitim
- Aile yaşantısı
- Arkadaş çevresi
- İş hayatı
- Akıl sağlığı
- Günlük Yaşam
Psikoloji bilimi, doğal ve sosyal bilimleri de kapsayan davranış bilimlerinden birisidir.
Psikoloji zihinsel işlevselliğin yanına nörolojik ve fizyolojik olan süreçlerin de dahil edilmesini sağlar. Sosyal dinamizm içinde insanın bulduğu konumu, oynadığı rolü de anlamlandırmaya çalışır.
- Psikolojinin Alt Alanları
- Klinik psikoloji
- Gelişim psikolojisi
- Öğrenme psikolojisi
- Sosyal psikoloji
- Adli psikoloji
- Endüstri psikolojisi gibi birçok alt alanı bulunmaktadır.
Bu farklılaşan alanlarda psikoloji yine temelinde insan varlığını ele alır. Farklı bakış açılarından anlamlar çıkarmaya çalışır ve olası sorunları önlemek için çalışmalar yürütür.
Psikoloji, insan davranışlarını, bilincini ve insanın sosyal etkileşimlerini tanımlar ve bunları açıklamaya çalışır. İnsan davranışlarına ve tecrübelerine öncelik verir. Asıl anlaşılması gerekenin davranış ve tecrübeler olduğunu ifade eden alan ampirik psikolojidir. 1980’lerden bu yana beyin ve bilinç sistemi arasındaki ilişki psikoloji bilimince çözülmeye çalışılmıştır. Zihin durumlarını etkileyenin bilinç mi? Yada bilinci etkileyenin zihin durumları olduğu mu? Yoksa ikisinin de farklı yollardan mı çalıştığı hala bir bilinmezlik içinde.
- Psikolojinin Genel Hedefleri Şunardır;
- Organizmaların davranışlarını tanımlamak
- Davranışların sebeplerini açıklamak
- Organizmaların hangi durumda hangi tepkiyi vereceğini önceden anlamaya çalışmak
- Son olarak da bazı psikologlara göre organizma davranışlarının kontrolünü sağlamaya çalışmaktır.
Psikoloji Hakkındaki Yanılgılar
Psikoloji Bilimi hakkında birçok insanın çokça yanılgısı bulunmaktadır. Psikolojinin ne olduğunu anlatırken ne olmadığını da anlatmak konunun daha iyi anlaşılması için büyük öneme sahip olmaktadır.
Psikoloji insan davranışlarını anlamaya çalışır fakat zihin okuyan bir alan değildir. Yani bir psikologla görüşüldüğünde sorulan sorular veya psikologun dikkatli bakışları sadece davranışları ve sebeplerini anlamak içindir. Sergilenmeyen davranışlar veya söylenmeyen sözlerin psikologun sadece bakarak anlayabilmesi mümkün değildir.
Psikoloji tavsiye verilen bir alan değildir. İnsanlar davranışlarını kendileri seçer. Psikoloji sadece insanların daha mantıklı, sağlıklı olan davranışları seçmesinde, akıl sağlığını zorlayan rahatsızlıklarla mücadele ederek ışık tutan, yol gösteren bir aracıdır.
Psikoloji delilerle uğraşan bir bilim değildir. Psikolojik destek alınması için zorlu akıl hastalıklarıyla mücadele ediyor olmak gerekmez.
Psikoloji ilaçla tedaviyi ön gören bir alan değildir. İnsan davranışları, sosyal etkileşimlerden ve bilinçten etkilenir. Psikoloji insanı ilaçlarla tedavi etmeyi ilk koşul olarak tercih etmez.
Psikoloji, tek seferde tüm sorunlara çözüm bulan mucizevi bir yol değildir. Sorunların çözülmesine yol göstermek temeliyle çıkılan yolda kişinin işbirliği ve değişime olan inancıyla sorunlar çözülebilir.
Özetle psikoloji şudur;
- İnsanın kendini tanıması
- Zihnini yönetmesine yardımcı olması
- İnsan davranışlarını düzenlemesi
- Duygularını düzenlemesi
- Algılarını doğru noktalara yöneltmesi
- Sağlıklı iletişimle sağlıklı ilişkiler kurabilmesini sağlayan, bunu da insanlara destek olarak başaran bir alandır.
Psikoloji sosyal dinamizm içinde insanı bulur. Doğru konuma gelmesi için bireysel çabanın yanında iyiye, doğruya gidiş için çaba harcar.