Sahabeler İslam aleminde Müslümanlığın yayılmasında sahabeler ve hayatları çok önemli bir yere sahip olurken en fazla araştırma yapılan konuların başında gelmektedir.
Sahabeler ve hayatları hakkında bilinmeyen pek çok bilgiler bulunmaktadır. Bu bilgiler doğrultusunda İslam’ın yayılmasında yaşanan büyük zorluklar ve yaşanan eziyetlere daha yakın tanık olunacaktır.
Sahabeler Hakkında Bilgi
Sahabeler İslam ve Müslümanların yayılmasında çok önemli rolleri bulunan çok önemli zatlardır. Peygamber efendimiz sahabeler için “ gökteki yıldızlar gibidir” demiştir. Sahabe aslında sahabi kelimesinin çoğuludur. Dostlar, arkadaşlar ve beraber bulunanlar anlamına gelmektedir. Aynı anlamda kullanılan ashab kelimesi ise sahip yani dost ve arkadaş kelimesinin çoğuludur.
Terim olarak sahabe Hz. Muhammed (s.a.v.) peygamberliği sırasında gören, konuşan, görüşen, peygamberimize iman eden ve Müslüman olarak ölen kimslere verilen addır. Sahabe- i Kiram efendilerimizden konuşurken isimleri anıldığında erkekler için Radıyallahuanh-, hanım sahabeler için ise Radıyallahuanha- denilmektedir. Birden fazla sahabeden bahsederken Radıyallahuanhüma denilir. Bunların anlamı AllahüTeala ondan razı olsun demektir.
Kadın ve Erkek Sahabeler
Peygamberimize olan yakınlıkları, itaatleri ve muhabbetleri ile örnek alınacak çok sayıda kadın ve erkek sahabeler bulunmaktadır. Daha hayatta iken cennete girecekleri Peygamber Efendimiz tarafından müjdelenen 10 tane sahabe bulunmaktadır. Hz. Ebubekir, Hz. Ömer, Hz. Osman, Hz. Ali cennet girecek olan sahabe ve 4 büyük halifedir. Hz. Talha B. Ubeydullah, Hz. Zübeyr B. Avvam, Hz. Abdurrahman B. Avf, Hz. Sa’d B. Ebu Vakkas ve Hz. Said B. Zeyd cennete girecekleri daha ölmeden kesin olan sahabelerdir. İslam tarihinde Peygamber Efendimizin vefat sonrasında Hz. Ebubekir’e biat edilmesi ile başlayan ve daha sonra Hz. Ömer ve Hz. Osman’ın hilafetleri ile devam eden Hz. Ali ile sona eren döneme Hulefa- yiRaşidin devri denilmektedir.
İlk İman Eden Sahabeler
Yukarıda yazılan sahabelerin yanı sıra ilk iman eden pek çok sayıda kadın ve erkek sahabeler bulunmaktadır. İlk iman eden Müslüman sahabeler arasında Hz. Hatice, Zeyd Bin Harise, Hz. Hamza, Muaz Bin Haris, Cafer- i Tayyar, Musab Bin Umeyr, Abdullah İbni Mesut, Mikdat Bin Esved, Ebu Zer Gıfari, Esma Binti Ebubekir, Osman Bin Mazun, Bilal- i Habeşi, Habbab Bin Eret, Hatıb bin EbiBeltea, Halid Bin Said, Abdullah Bin Cahş, Esma Bin Umeys, Erkam Bin Ebil- Erkam, Ammar Bin Yasir, Ümmü Seleme, Ebu Seleme, Sümeyye BintiHabbat, Süheyb- i Rumi, Amr Bin Abese, ÜmmüHabibe,Amir Bin Fuheyre, Yasir Bin Amir, Fatıma BintiHattab, Ebu Fükeyhe ve Ebu Huzeyfe Bin UtbBibRebia yer almaktadır. Birbirinden kıymetli olan ve hakkında daha fazla bilgiye sahip olunması gereken çok sayıda sahabe bulunmaktadır. İsimlerini saydığımız sahabeler dışında bulunan kadın ve erkek sahabe sayısı daha fazla olmaktadır.
Sahabe Döneminin Bitişi
Sümeyye bintHabbat ilk İslam şehidi olan sahabe olmasının yanı sıra Türk kökenli olduğu bazı kaynaklarca belirtilmiştir. Ayrıca oğlu Ammar Peygamber efendimizin çocukluk ve gençlik arkadaşı olduğu belirtilmiştir. Sahabeler sınıflandırılmasında son olarak yer alanlar Mekke’nin Fethi ile Veda Haccı arasında yer alan dönemde geneli çocuk olan Müslümanlar bulunmaktadır. Ebu’t- Tufeyl Amir bin Vasile bin Abdullah el- Leysi ise vefat eden son sahabe olmuştur. Yapılan araştırmalar sonrasında Hicri 110. Senedinde vefat edildiği kabul edilen El- Leysi’nin vefatı sahabeler döneminin sona erdiği anlamına gelmiştir. Bundan sonra sahabe olduğunu iddia edenlerin yalancı olduğu kabul edilmiştir.